Yazıya konu olan Kent - Sanat - Mekan İlişkileri Bağlamında İstanbul Bienalleri başlıklı araştırma İstanbul Mimarlık ve Şehircilik Araştırmaları Akademisi - AURA İstanbul’da 2020 yılı Bahar Dönemi’nde Cem İlhan ve Devrim Çimen danışmanlığında gerçekleştirildi.

Temelinde sanat, kent ve mekân ilişki ve etkileşimlerinin sahip olduğu potansiyelleri tartışma motivasyonun yer aldığı bu çalışma, kentsel mekânda tekrar eden bir sanatsal etkinlik olan İstanbul Bienali örneği üzerinden ele alınmıştır. Bu doğrultuda kent ve kentsel mekânın modern hayat ve küreselleşme sonucunda değişen, dönüşen ve kaybolan işlevleri incelenmiştir. Kullanıcı ve mekanla iletişim/etkileşim kurma potansiyeline sahip olan sanat aracılığıyla insanları birbirine bağlayacak ihtimalleri oluşturan ve toplumsal ilişkiler üretilecek mekansallaşmalar yaratılması ve beraberinde kent mekanının sanat ile var olan potansiyellerinin ortaya çıkarılması konu edinilmiştir.   

Araştırmada kentsel mekânda sanatın, mekânın tüm bileşenleriyle etkiye girmesi ve metropolde kamusal hayat ile sanatın bütünleşmesini sorgulamak amaçlanmıştır. Bu bağlamda, sanat, kent ve mekân ilişkileri incelemesi, İstanbul Bienalleri kapsamında daraltılmıştır. İstanbul Bienalleri, kavramsal çerçevesi, yer alan eserler, katılımcı sanatçılar, sponsorlar, sermayeyle ve hükümetle olan ilişkisi açısından oldukça kompleks bir yapıya sahiptir. Bu okumada, bienal mekân seçimleri ve seçilen mekanların sergilediği değişim, bu değişimi oluşturan/etkileyen temalar ve içinde bulunduğu dönem bağlamındaki ilişkiler incelenmiştir. Küresel ve ülke ölçeğindeki olayların bienallere olan yansımaları, bienallerin gerçekleştirildiği mekân, güncel hayat, kent ve kentli ile kurduğu iletişim, yaşadığı kırılma noktaları her bienal üzerinden ayrı ayrı ele alınmıştır. Bağlam-dönem-mekan gibi parametreler kullanılarak bienal süreci üzerinden  bir dönem okuması gerçekleştirilmesi hedeflenmiş ve buradan ortaya çıkan sonuçlar doğrultusunda  kent - sanat - mekan ilişkileri çerçevesinde bir gelecek öngörüsü planlanmıştır. 

Kent - Sanat - Mekan İlişkileri Bağlamında İstanbul Bienalleri

Birey ve toplum arasındaki ilişkinin kurulması, toplumun şekillenmesi fiziksel bir çevre olan kent mekanlarında meydana gelmektedir. Kentler ve kentsel mekanlarda var olan iletişim ve etkileşim ortamı, bunu üreten unsurlar bağlamında şekillenir. Kent sakinlerinin sahip olduğu kent algısı bu unsurlara göre farklılaşabilir ve kent yaşamıyla beraber kent kültürünü zenginleştirebilir. Araştırmanın temelini oluşturan kavramlardan kent ve kentsel mekân üzerine okumalar ile başlayan çalışma İstanbul metropolü çerçevesinde yoğunlaşmıştır. 

Bu noktada kent, mekân ve sanat arasında bağ kuran aktivitelerden İstanbul Bienalleri ele alınarak sanat aracılığıyla kent, mimarlık, kentli ve kentsel mekân ile kurulan iletişim ve etkileşim incelenmiştir. Sanat, bağlayıcı bir unsur olarak ele alınarak kent mekanlarında sergilemek, izlemek, benimsemek, kolektif hareket etmek, üretmek, deneyimlemek gibi eylemlerin var olduğu bir kent mekânı/kamusal alan kurgusu üzerine düşünülmesi amaçlanmıştır. Bienaller öncesinde ona zemin hazırlayan dönemin Türkiye’sine ve küreselleşme ağlarına değinilmiştir. Mevcut durumu oluşturan süreçler ve ilişkilerin analizini yaparak için potansiyel gelecek senaryoları üzerine düşünülmüştür. 
 

​

​

​

​

​

​